به تاریخ 21 عقرب سال ۱۴۰۴ خورشیدی، کنفرانس علمیی تحت عنوان «بررسی مذاکرات میان افغانستان و پاکستان؛ چالشها و فرصتها» با حضور اساتید پوهنتونها، محققین و علاقهمندان حوزه سیاست و روابط بینالملل برگزار گردید. این نشست با هدف تحلیل علمی و جامع ابعاد مختلف روابط دوجانبه افغانستان و پاکستان، تبیین چالشهای سیاسی، امنیتی و اقتصادی فراراه مذاکرات و بررسی فرصتهای همکاری میان دو کشور برگزار شد.
برنامه با تلاوت آیاتی چند از کلامالله مجید آغاز گردید. پس از آن، مجری برنامه ضمن خوشآمدگویی به اشتراککنندگان، هدف از برگزاری کنفرانس را توضیح داده و بر اهمیت گفتمانهای علمی در تبیین راهحلهای منطقی برای تنشهای سیاسی میان کشورهای همسایه تاکید نمود.
در بخش نخست، استاد عبدالصبور مبارز، مسؤول دیپارتمنت مطالعات سیاسی مرکز مطالعات استراتژیک و منطقوی، دیدگاه خود را پیرامون ماهیت مذاکرات افغانستان و پاکستان ارائه کرد. او در چارچوب نظریه رئالیسم ساختاری، معمای امنیتی و نظریهی منحرفسازی (Diversionary Theory)، درگیریهای اخیر میان پاکستان و افغانستان را چنین توضیح داد: پاکستان تلاش میکند تا بهمنظور منحرف ساختن افکار عمومی از مشکلات امنیتی، سیاسی و اقتصادی داخلی خود، جنگی را با افغانستان آغاز کند. اما چون برای این جنگ هیچ دلیل دینی ندارد، «فکتور هندی» را مطرح میسازد و ادعا میکند که امارت اسلامی به اشاره هند این جنگ را به راه انداخته و در مذاکرات نیز در مشورت با هند عمل میکند تا از این طریق بتواند حمایت داخلی را کسب کند. با این حال، این تلاش نیز ناکام مانده است، زیرا در داخل پاکستان بسیاری از احزاب سیاسی و مردم با این جنگ مخالفاند. بر اساس این دیدگاه نظری، رسیدن به نتیجه در مذاکرات در آینده نزدیک بعید به نظر میرسد. همچنان استاد مبارز با استناد به نظریات روابط بینالملل و مفاهیم دیپلماسی معاصر، ریشههای بیاعتمادی تاریخی میان دو کشور را بررسی کرده و چالشهای عمده در مسیر گفتگوها را نبود چارچوب مشخص همکاری و وجود مداخلات بیرونی دانست.
در ادامه، استاد عبد الناصر شفیق، یکی از چهرههای رسانهای کشور، به عنوان دومین سخنران علمی کنفرانس بر فرصتهای بالقوه در مناسبات دو کشور تمرکز نمود. او گفت که امریکا پس از خروج از افغانستان همواره در پی آن بوده تا افغانستان در یک جنگ داخلی درگیر شود، اما موفق نشد. سپس موضوع واگذاری بگرام را به امریکا مطرح کرد، که با پاسخ منفی امارت اسلامی مواجه گردید. پاکستان نیز در برابر خواسته های خویش از امارت اسلامی پاسخ منفی دریافت نموده است. در نهایت، پاکستان به حمایت امریکا پروژه جدیدی را در منطقه آغاز کرده است. از سوی دیگر، وضعیت فعلی پاکستان که با مشکلات متعدد اقتصادی، سیاسی و امنیتی روبهرو است، موجب شده تا حکومتهای حاکم برای متحد ساختن افکار عمومی در داخل، یک مشکل بیرونی ایجاد کنند تا از این رهگذر دستاوردهای داشته باشند.
در قسمت اخیر برنامه ، تعلیقات و پرسشهای حضار در برنامه، پیرامون موانع ساختاری مذاکرات و تاثیر تغییرات سیاسی در دو کشور مطرح شد. سخنرانان ضمن استقبال از دیدگاههای اشتراککنندگان، پاسخهای علمی و تحلیلی ارائه نموده و بر ضرورت استمرار چنین نشستهایی برای تقویت فهم مشترک تاکید کردند.
در فرجام، برنامه با دعائیه پایان یافت. فضای اختتامیه با قدردانی از برگزارکنندگان و سخنرانان همراه بود و اشتراککنندگان بر تداوم برگزاری چنین برنامههای علمی تاکید نمودند.
03ykzd
اینجا کسی نیست که بگوید این نشست چقدر علمی و مهم بوده! چه نظریات جالبی ارائه شد و چه تحلیلهای عمیقی! واقعاً انگار که تو دو تا هندوستان و پاکستان بودی و داری داری مذاکره میکنی! از «فکتور هندی» گرفته تا چالشهای بیاعتمادی تاریخی، همه چیز در کانچه مونده. فقط خندهدار بود که هر دو طرف انگار دارن میگن: «من بهت گفتم!» خب، حداقل این نشست باعث شد فکر کنیم شاید یه روزی این «فکتورها» کمتر مهم بشن! کاری که همه میخوایم.
z5943j
o6xm2t