حمله تروریستی  بر پوهنتون کابل و اثرات آن بالای روند صلح

روز دوشنبه ۱۲ ماه عقرب سال ۱۳۹۹ سه مهاجم انتحاری وارد دانشگاه کابل شده و برای بیشتر از چهار ساعت با نیرو های امنیتی درگیر شدند. پلیس کابل طی گزارش بیان نمود که ۱۳ نفر بخاطر غفلت از وظیفه در حملهٔ به دانشگاه کابل بازداشت کرده است. در این حمله ۲۲ نفر کشته و ۴۰ تن زخمی شده اند که اکثریت آن دانشجویان و محصلان  دانشگاه کابل میباشند.[1]

حمله مهاجمان مسلح به بزرگترین مرکز آکادمیک کشور با سابقه صد ساله، در عین حال که سخت تکان دهنده بود، سوال های زیادی در اذهان عامه مردم ایجاد کرده است. مردم میپرسند که این حمله با چی انگیزه ای صورت گرفته و چگونه مهاجمان با دست داشتن سلاح های سبک و سنگین توانسته اند خود را به دروازه پوهنتون برسانند و خلل در کجا است؟

خاطرهٔ تلخ برای نسل دانشجویی کشور

حمله روز دوشنبه ۱۲عقرب به دانشگاه کابل وحشتی را میان حلقات علمی- تحصیلی و عامهء مردم ایجاد نموده است. این حادثه قلب های هموطنان را جریحه دار نموده و کشور را به یک سوگ واقعی کشانده است. حمله بر ساختمان آموزش های حقوقی پوهنتون که در آن روز محصلان دو صنف فاکولته های اداره و پالیسی عامه و یک صنف حقوق و علوم سیاسی را در خود جا داده بود، صورت گرفت.

شکیلا (32 ساله) محصل سال چهارم پوهنزی پالیسی و اداره عامه پوهنتون کابل از جمله چند دانشجویی است که از محل حادثه جان سالم بدر برد. هر چند خودش زنده مانده است، ولی این حادثه او را شوکه کرده زیرا که هم صنفان خود را در مقابل چشمانش از دست داده است. او میگوید: «ساعت ۱۰:۴۶ صبح به وقت کابل صدای اولین شلیک گلوله شنیده شد، برق قطع شد درس تمام شده بود استاد خداحافظی کرده میخواست از صنف بیرون شود که تیر اندازی بیشتر شد. استاد از ما محصلان خواست به زمین بخوابند ولی تیر اندازی شدت گرفت و به صنف نارنجک پرتاپ شد. او میگوید که من و چند تن از دوستانم که در اخیر صنف و گوشه دیوار بودیم خود را به مردن زدیم ، روی ما چوکی ها افتاده بود، سر و صورت ما گوشت و خون هم صنفان ما پاشیده شده بود به همین دلیل فکر کردند که ما مرده ایم.

فکر نمی کردم زنده بمانم چندین بار کلمه شهادت را خواندم، حالت غیر بیان داشتم فقط دعا میکردم، فضای کوچک صنف پر از دود و خون بود در همین حالت بودیم تا پس از چندین ساعت پولیس ها داخل شده و ما را بیرون کردند.»[2]

این خاطره تلخ یکی از ده ها محصلی بود که شاهد حادثه بوده اند، مرگ را در چند قدمی خود مشاهده کرده اند و تا ابد خاطرهء تلخ آنرا فراموش نخواهند کرد.

مسوولیت حادثه

حمله به قشر جوان و تحصیل کرده جامعه که میخواهند آیندهٔ برای خود و کشور شان بسازند، باشنده گان کابل را تکان داده و خشم عمومی را برانگیخته است. دشوار است بتوان درک کرد که چی کسی می تواند چنین کشتاری را با خونسردی انجام دهد.

داعش مسٔوولیت حمله را به دانشگاه  کابل را عهده گرفت و عکسی از دو مهاجم نقاب دار منتشر کرد که به گفتهٔ آنها مراسم فرغت قضات و بازرسان را هدف قرار داده بودند. این درحالیست که طالبان برائت شانرا از دست داشتن در حادثه اعلان نموده اند.

ولی امر الله صالح معاون اول ریاست جمهوری افغانستان، بیانیهٔ یی داعش را جعلی توصیف کرد و گفت سلاح های یافت شده در صحنه با عکسی که داعش منتشر کرده مطابقت ندارد. وی به پرچم طالبان که ظاهرا در محل حادثه پیدا شده به عنوان مدرک اشاره کرده می گوید که حمله کار طالبان ، نه داعش.

نشر یک ویدیو موضوع را مبهم تر کرد؛ ویدیویی که به نظر می رسید از شبه نظامیان نقاب دار داعش باشد که دست داشتن در حمله را انکار می کردند و گروه مخالف دولت را مقصر می دانستند. بیشتر کارشناسان بر این نظر اند که این ویدیو جعلی است و هنوز مشخص نیست که اگر گروه مخالف دولت ( طالبان) می خواستند حمله را به خود منسوب نکنند، چرا پرچم شانرا با خود برده بودند؟ طالبان در بیانیهٔ یی این حمله را محکوم کرد و دولت را متهم به حمایت از داعش کرد. ذبیح الله مجاهد سخنگوی طالبان در تکذیبه‌ای با عصبانیت پرسیده: “چگونه ممکن است مهاجمان درگیر در جنگ وقت پیدا کردند تا روی دیوارها رسامی بکشند؟ و آوردن پرچم در محل حمله چه منظوری داشته؟ این در حالیست که تعداد انتقاد گروه مخالف را بسیار بی معنا بیان کرده و  این حمله را مشابه به حمله سال ۲۰۱۶ دانشگاهی آمریکا که ۱۳ کشته داشت عنوان می کنند.[3]

در هر کشور مقوله تعلیم، تربیت و تحصیل بخصوص تحصیلات عالی و مسلکی جایگاه بسیار بالا دارد. انکشاف در ابعاد فرهنگی، سیاسی، اقتصادی و اجتماعی مرهون افراد تحصیل کرده آگاه، دانشمند و محقق می باشد. از طرفی عدم دقت در برنامه ریزی درسی و پلان گذاری تربیتی می تواند پیامد های منفی و غیر قابل جبران بر جای بگذارد، توسعه و پیشرفت هر کشور بدون تربیت کدر علمی ماهر، دانشمند و پژوهشگر آرزوی دست نیافتنی تلقی می گردد.

متأسفانه در افغانستان حمله بالای مراکز تحصیلی و آموزشی بی پیشینه نیست، در آخرین مورد، مرکز آموزشی کوثر دانش در غرب کابل هدف حمله انتحاری قرار گرفت، که طی آن دست کم ۲۴ نفر کشته و ۵۷ نفر دیگر زخمی شدند و همه قربانیان جوانان بودند.[4]

اثرات حادثه بر روند صلح

پروسه صلح افغانستان در این روزها نسبت به پروسه های گذشته با تشدد روی آن کار شده روان است، علیرغم خوشبینی های موجود در پروسه صلح افغانستان بازهم نگرانی های جدی از آینده آن وجود دارد. با وجودیکه مردم  افغانستان میدانند پروسهء صلح به زودی به نتیجه نخواهد رسید اما چون راه دیگری به جز خاتمهء جنگ پیش روی شان وجود ندارد، بازهم با امید فروان چشم به انتظار نتایج مثبت این روند میباشد.

اما تشدید جنگها طی هفته های اخیر و حملات مخالفین بر اهداف غیر نظامی؛ پروسه صلح را بیش تر از بیش به کندی مواجه میسازد، حادثهء کشتار محصلین در پوهنتون کابل آخرین نوعی ازین حملات بود که می امید مردم برای تحقق صلح و آشتی ملی را به خاک یکسان ساخت.

 در حالیکه مخالفان صلح در داخل و خارج کشور فعال شده اند، تا روند جاری مذاکرات میان حکومت افغانستان و حرکت طالبان را هر طوری شده سبوتاژ نمایند و دست های مرموزی در شهر های افغانستان حوادث خونین می آفرینند، عامهء مردم طالبان را دوام جنگ و برادر کشی در کشور بیشتر مقصر می دانند زیرا که تا حال حاضر نشده اند آتش بس بدون قید و شرط را بپذیرند.

یک روز پس از حادثهء خونبار پوهنتون کابل، دانشجویان معترض در مقابل در ورودی دانشگاه تجمع نموده علیه طالبان شعار های تندی سر دادند. آنها از حکومت افغانستان و تیم مذاکراتی در دوحه خواستند تا مذاکرات صلح را به صورت فوری قطع و به کشور برگردند و تازمانیکه طالبان آتش بس را نپذیرفته اند، دوباره به میز مذاکره حاضر نشوند.

با توجه به حادثهء وحشتناک پوهنتون کابل؛ مسؤلیت تیم های مذاکراتی سنگین تر می شود. مردم افغانستان از هیئت های مذاکراتی طالبان و حکومت افغانستان می خواهند تا هرچه زود تر مذاکرات صلح را به نتیجه برسانند. نباید اطراف مذاکره کننده وقت کشی کنند و منتظر بنشینند که نتائج انتخابات امریکا به کدام سمت میرود و حکومت آیندهء امریکا چی معامله ای با روند صلح در کشور می نماید. صلح، ضرورت وقت و وجیبهء شرعی و ملی افغانها است و کلید صلح نیز در دست هیئت های مذاکره کننده قرار دارد. قبل ازینکه خون های بیشتری ریخته شود و حوادث دردناک تری به وجود بیاید، تیم های مذاکراتی باید راه را بخاطر تحقق یک صلح دائمی و دوامدار در کشور هموار سازند. والا در پیشگاه خداوند متعال و در برابر مردم افغانستان سر افگنده و خجل خواهند بود.

[1] https://www.google.com/amp/s/www.bbc.com/persian/afghanistan-5413032.amp

[2] https://www.google.com/amp/s/www.bbc.com/persian/afghanistan-5489488.amp

[3] https://www.google.com/amp/s/www.bbc.com/persian/afghanistan-54824697.amp

[4] https://www.google.com/amp/s/www.bbc.com/persian/afghanistan-54776444.amp