تحلیل هفته!
شماره: 29 (از 21 الی 27 ثور 1392 هـ ش)
این نشریه مجموعۀ از تحلیل واقعات مهم در طول یک هفته است که توسط مرکز مطالعات استراتیژیک و منطقوی جهت تحلیل وضعیت سیاسی، امنیتی، اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی کشور در طول یک هفته تهیه و نشر میگردد تا نهاد ها و مراجع مختلف از آن مستفید گردند.
افغانستان در هفتۀ که گذشت!
سفر آقای كرزی به هندوستان و تقاضا های اقتصادی و نظامی وی از حكومت هند از جمله موضوعات مهم هفته قبل بود. تحلیلگران مسائل سیاسی به این نظر هستند كه سفر آقای كرزی به هند به اساس یك ضرورت و یك عكس العمل آنی صورت گرفته است.حكومت افغانستان میخواهد با این وسیله یعنی نزدیك نمودن خویش به حكومت هند بالای پاكستان فشار وارد نماید تا در سیاست های خویش نسبت به افغانستان تغییر وارد نماید. به نظر این تحلیل گران شعار دادن از تربیون هندوستان علیه پاكستان، میتواند برای افغانستان مشكل ساز باشد. تحلیل مفصل این موضوع و سائر موضوعات را در صفحات بعدی دیده میتوانید.
احمد سعیدی: شعار علیه پاكستان از تربیون هند مشكل ساز خواهد بود!
به گزارش فارس نیوز و به نقل از «اطلاعیه دفتر ریاست جمهوری افغانستان» رئیس جمهور افغانستان سه‌شنبه شب جداگانه با «پراناب موکرجی» رئیس جمهور و «مان موهان سینگ» نخست وزیر هند در شهر دهلی نو دیدار و گفت‌وگو کرد.در این دیدارها هر 2 طرف در مورد روابط دوجانبه، دور نمای امنیت و ثبات افغانستان پس از سال 2014 میلادی و مسائل منطقه‌ای بحث و تبادل‌نظر کردند.در دیدار رهبران افغانستان و هند، 2 طرف ابعاد همکاری‌های بین 2 کشور را در عرصه‌های امنیتی، دفاعی و اقتصادی مورد ارزیابی قرار دادند.
در مورد هدف و نتایج سفر آقای كرزی مصاحبه ای داشتیم با محترم احمد سعیدی كارشناس مسائل سیاسی كه وی تحلیل خویش را در این مورد چنین ارائه نمودند:”سفر آقای كرزی به اساس یك ضرورت و یك عكس العمل آنی صورت گرفته است. شما میدانید كه آقای آصف علی زرداری بعد از ملاقات با آقای حامد كرزی با وساطت آقای دیوید كامرون در لندن ، وعده داد كه طی شش ماه در پروسه صلح افغانستان كمك خواهند كرد اما كاری صورت نگرفت. بعد از آن آقای كرزی سفری داشت به بروكسل و با پرویز اشفاق كیانی لوی درستیز پاكستان ملاقات نمود. ولی آقای كرزی از آن سفر خیلی نا امید و دست خالی برگشت به این معنی كه مقامات پاكستان از آقای كرزی خواسته های داشتند كه وی آنرا برآورده نمی توانست. از طرف دیگر پاكستان زد و خورد های را در ساحه مرزی با افغانستان آغاز نمود و بالاخره آنچه را كه وعده داده بود عمل نكرد. در نتیجه برای آقای كرزی غیر از دروازه هند دیگر دروازه ای باقی نماند. به این معنی كه آقای كرزی گفت ما خط دیورند را به رسمیت نمی شناسیم ولی دوست استراتیژیك اش امریكا و انگلستان گفت ما به رسمیت میشناسیم. پس برای آقای كرزی یك دروازه باقی مانده بود كه همان هند بود كه هم حریف پاكستان و هم یك ابرقدرت نظامی، اقتصادی و سیاسی در منطقه هست. بناءً آقای كرزی میخواهد حداقل توسط هند بر پاكستان فشار وارد كند تا تغییر در سیاست پاكستان به میان بیاید. اما به نظر من به اساس زیركی و سیاست های عاقلانه ای كه در هندوستان وجود دارد، حكومت هند در مورد خط دیورند اظهار نظر نخواهند كرد. و همچنان موقف هند در مورد درخواست آقای كرزی مبنی بر كمك های نظامی به وعده بررسی ها خلاصه خواهد شد و خواهند گفت كه تقاضا ها را بررسی خواهیم كرد و بعداً گام بر خواهیم داشت.
از سوی دیگر سفر آقای كرزی به هند، تحت شعاع ای سفر رهبر چین به هند قرار گرفت و باید سفر آقای كرزی در موعد غیر از این صورت میگرفت. شما میدانید كه چین و هند با هم معضلات دارند و میتواند سفر آقای كرزی را تحت شعاع قرار دهد چون روابط هند و چین مهم تر است از روابط افغانستان و هند.
به نظر من افغانستان به یك سیاست متوازن بین همسایه ها ضرورت دارد. یعنی در تعامل با هردو طرف منافع ملی خود را در نظر بگیریم و روابط را با هردو طرف در راستای منافع خود تأمین كنیم. یعنی به دام یكی از تضاد های موجود در منطقه گیر نمانیم كه عبارت از دام ایران علیه امریكا و دام پاكستان علیه هند. افغانستان باید سیاست متوازن و همگرایی را باید عیار بسازد تا همسایه ها باورمند شوند كه افغانستان فقط منافع خودش را دنبال میكند. به نظر من اگر ما از تربیون هندوستان علیه پاكستان استفاده نموده و شعار بدهیم، برای ما مشكل ساز و خطرناك خواهد بود. آقای كرزی باید بداند كه متأسفانه افغانستان فعلاً تخته شطرنج است كه سائرین روی آن دانه ها چیده اند و بازی میكنند. آقای كرزی با سیاست های نابخردانه ای خود كاری را نكند كه همسایه های افغانستان در تخته شطرنج افغانستان یكدیگر را به شكست مواجه كنند“.
نمایندگان مجلس: مرجع مستقل با صلاحیت اتهامات را بررسی كند!
شماری از نمایندگان مجلس افغانستان که از سوی وزیر مالیه این کشور به دست داشتن در قاچاق و سوء استفاده از مقام خود متهم شده اند، خواهان بررسی و تحقیق در مورد این اتهامات از سوی مراجع مستقل شده اند.عمر زاخیلوال وزیر مالیه افغانستان در جلسه استیضاح، از شماری از نمایندگان مجلس که به گفته او در قاچاق و سوء استفاده از مقام دست دارند، نام برد.
محترم حمدالله فایق كارشناس مسائل سیاسی در این مورد چنین ابراز نظر كردند:”متهم شدن وزراء توسط وکلای شورای ملی و متهم شدن وکلاء توسط وزراء به موضوع جدی و داغ رسانه های افغانستان و مطبوعات بین المللی تبدیل شده است.
سؤال اینجا است كه چرا حكومت افغانستان در این موارد عكس العمل جدی از خود نشان نمیدهد؟
ضعف شدید در داخل حكومت افغانستان باعث این شده است كه حكومت این ظرفیت را بدست نیاورد تا متهمین به فساد را چه در حكومت و چه در قوه مقننه مورد محاسبه جدی قرار دهد. این حالت می تواند اسباب و عواملی زیادی داشته باشد که یکی از آن نبود یک دستگاه و اداره قوی و توانمند تا بتواند همه ارگان های دولتی و خصوصی را تحت نظارت داشته باشد و اموال و دارایی های مقامات دولتی و وکلای ملت را تحت نظارت خود داشته باشد و بتواند از این طریق مانع فساد در ادارات مختلف شود.
عامل دیگر این است که ارگان های عدلی و قضایی كشور خودتا اندازه ای در فساد آغشته اندكه هیچ کس بر ارگان های عدلی و قضایی کشور ما اعتماد کرده نمی تواند، پس برای حکومت چگونه ممکن است که همچو قضایا و موارد را از طریق همین ارگان های عدلی و قضائی تحث غور و بررسی قرار داده و متهمین به فساد را بطور شفاف و عادلانه محاكمه نماید.
عامل سوم اینكه رهبری حکومت افغانستان نیز پول های متعدد و گوناگونی را از راه های غیر قانونی بدست آورده اند كه نمونه آن اخیراً افشأ شدن كمك های بدون حساب و كتاب سازمان استخباراتی امریكا به ریاست جمهوری میباشد و هنوز هم معلوم نیست که این پولها چگونه به خرچ رسیده است. این حالت سائراشخاص چه در قوه اجرائیه و یاهم مقننه را جرأت مند ساخته و آنها را بیشتر تشویق به فساد میكند.
پس در نتیجه گفته میتوانیم كه عدم موجودیت یک میکانیزم قوی و جدی محاسبه از طرف حكومت افغانستان سبب شده كه افراد زیاد از مواقف دولتی و نمایندگی مردم سوء استفاده نموده و تحت تعقیب عدلی و قضائی قرار نگیرند كه خودسبب شده تا مردم از حكومت فاصله گرفته،از آندلسرد شوند و حمایت و پشتیبانی ملت را با خود نداشته باشد.
اوږدمهاله پوځي اډې او د امریکا ګونګ دریځ!
ذاکر جلالي
په افغانستان کې د امریکا د اوږدمهاله پوځي اډو خبره له دوو کلونو راهیسې د رسنیو د سر ټکی دی. دا خبره تېره اونۍ هغه مهال بیا راپورته شوه، چې ولسمشر حامد کرزي د امریکا غوښتنې په ډاګه کړې. کرزي د کابل پوهنتون د اتیایمې کلیزې په غونډه کې وویل: “نن امریکا خپلې غوښتنې لري، افغانستان هم خپلې غوښتنې لري، خپلېګټې لري، هڅه مو دا ده چې په دغه امنیتي تړون کې نه سیخ وسیځل شي، نه کباب، دوی هم ګټه واخلي، موږ هم بېګټې پاتې نه شو. د افغانستان ګټې دا دي، چې دغه هېواد ته امن راشي، امریکا زموږ وسله وال ځواکونه وروزي، قوي اقتصاد ولرو، قوي حکومت ولرو، ملت مو بې ساری ملت دی، خو حکومت یې کمزوری دی، دولتي بنسټونه یې کمزوري دي. امریکا د افغانستان پلازمېنه کابل، بګرام، مزارشریف، جلال اباد، ګردیز، کندهار، هلمند، شینډنډ او هرات کې له موږ نهه پوځي اډې غواړي“.
د تېر کال په مۍ میاشت کې حامد کرزي له امریکا سره ستراتیژیک تړون لاسلیک کړ. د ستراتیژیک تړون له لاسلیکولو وروسته به له امریکا سره امنیتي تړون هم لاسلیک کړي. لکه څنګه چې کرزي په ډاګه کړه، امریکا نهه پوځي اډې غواړي؛ له بلې خوا، په کابل کې مرستیال امریکايي سفیر د حامد کرزي څرګندونې «ناسمې» وبللې. تېره اونۍ د کرزي له خبرو له ورایه څرګندېده چې دا تړون به هم له امریکا سره د امریکا په خوښه لاسلیک شي. کرزي وویل: “موږ موافق یو چې دا اډې ورکړو، تر ۲۰۱۴ وروسته د بهرنیانو پاتې کېدل منو، خو د امن په راوستلو کې باید د زړه له کومي هڅې وکړي”. د حامد کرزي له دې خبرېښکاري چې دی اډې لاسلیکوي. “په افغانستان کې د امن په راوستو کې د زړه له کومې هڅې” کوم څرګند شرط نه دی.
د سیاسي چارو شناند، وحید مژده د پوځي اډو په باب د امریکاد دریځ د ګونګوالي په اړه لیکي: «د امریکا لپاره چې له افغانستانه د وتو نیت لري، دوې لارې پاتې دي؛ د جګړې د افغاني کولو له لارې د جګړې دوام، چې دا کار به هم د ناټو او امریکا د ماتې په معنا وي. په دې حالت کېښايي د بهرنیو ځواکونو تلفات کم شي، مګر د جګړې لګښتونه چې په کلنۍډول له ملیاردونو ډالرو اوړي، امریکا ورکوي. دویمه لار د افغان حکومت له وسله والو مخالفینو سره د خبرو اترو لار ده، چې هغوی په بشپړډول د امریکایانو د وتو غوښتونکي دي تر څو د بین الافغاني خبرو اترو لار پرانیستل شي او ټولو اړخونو ته د منلو وړ حکومت منځ ته راتګ شونی شي. داسې برېښي چې دویم انتخاب لاهم د امریکایانو له نظره نه دی پرېوتی، له همدې امله نه غواړي ووایي، چې په افغانستان کې د دایمي اډو غوښتونکې دي.
په دې اړه په کابل کې یو شمېر دیپلوماتیکو چارواکو یو لړڅرګندونې لرلې دي، چېګواکې د شپږو اونیو یا دوو میاشتو په اوږدو کې به افغانستان له داسې یوه مهم بدلون سره مخ شي، چې اوسنۍ سیاسي وضع به بدله کړي.
د کرزي څرګندونې او د امریکايي چارواکو یو مخیز رد ښيي، چې امریکایان لا هم پرېکنده پایلې ته نه دي رسېدلي. د ښاغلي مژده په خبره، امریکايان ښايي د شپږو اونیو یا دوو میاشتو په اوږو کې خپل وروستی دریځ څرګند کړي.
—————————————————————————————————————————————