مرکز مطالعات: شورای وزیران دستور داده است که رادیو و تلویزیون ها از نشر لهجه های غیرمعیاری، کلمات نامأنوس و استفاده از زبانها و لهجه های بیگانه جدا جلوگیری نماید، شما این موضوع را بطور کلی چگونه بررسی میکنید؟
دکتور ظریفی: حقیقت اینست که افغانستان از گذشته ها مهد و گهوارۀ تمدن بوده است و همچنان با تمدن های بیرونی روابطی داشته که هم دیگران ازین تمدن متأثر شده و هم افغانها از تمدنهای مفید دیگران استفاده نموده است.
اما بنابر عوامل زیادی همچون جنگ و مهاجرت ها مردم افغانستان از فرهنگ و تمدن عقب گذاشته شدند و از کاروان پیشرفت در ساحات مختلفی همچون صنعت و زراعت دور ماندند و از اینجا بود که فرهنگ افغانستان تأثرپذیر گردید که نباید چنین میگردید و حس خود کم بینی میان افغانها ایجاد گردید.
من این تصمیم شورای وزیران را مثبت ارزیابی میکنم و ای کاش اتخاذ این تصمیم سالها قبل صورت میگرفت تا بصورت قطعی با فرهنگ نادرست اجنبیان مقابله صورت میگرفت و ملت ما فرهنگ ملی خود را به صورت درست آن حفظ میکرد.
مرکز مطالعات: آیا استفاده از لهجه های بیگانه در رسانه ای افغانستان از دید شما تهاجم فرهنگی محسوب میگردد؟
دکتور ظریفی: فرهنگ ما در همه ابعادش غنی میباشد اما استفاده از وسایل جدید عصر، امثال کمپیوتر و ابزار ازین قبیل گویای این سخن است که ما با کاروان پیشرفت جهانی گام برمیداریم که این به منفعت مردم ما میباشد.
اما استفاده از لهجه های دیگران و کاربرد اصطلاحات بیگانگان در فرهنگ کشور ما تأثرپذیری از دیگران محسوب میشود که این دلیلی است بر عقب ماندگی ما در حالیکه فرهنگ ما غنی از لهجه ها و اصطلاحات درست میباشد.
مثلاً کلمۀ شاگرد و متعلم در فرهنگ ما وجود دارد، پس چرا کلمات همچون دانشجو و استودینت را جاگزین آن کلمات درست و مناسب خود بگردانیم. و اگر برای اینکه ما عقب مانده هستیم و در جهت پیشرفت خود از فرهنگ بیگانگان استفاده کنیم و در امور درست و نادرست از اجنبی ها تقلید کنیم، اشتباۀ محض بوده و این خود فراخواندن تهاجم فرهنگی بر این ملت شمرده میشود که از آن جمله تقلید در لهجه ها و وارد ساختن زبان های غیر در فرهنگ را میتوان متذکر گردید.
مرکز مطالعات: علت عدم حساسیت حکومت نسبت به تأثر پذيري فرهنگی در ده سال گذشته را در چه می بینید؟
دکتور ظریفی: مسائلی زیادی در جامعه وجود میداشته باشد که کسی به آن متوجه نمیباشد و یا خطر آن بزرگ محسوس نمیشود، اما با گذشت زمان که خطر آن محسوس میگردد و یا اهیمت آن درک میشود، بعداً در مورد تصمیم اتخاذ میگردد. و خوب است که مردم ما در همچون قضایا دقت بیشتر کنند و تصمیم بگیرند و حتی ضرور نیست که همۀ اینچنین مسائل را شورای وزیران تصمیم بگیرند اما اگر این قضیه قبلاً به شورای وزیران جهت جلوگیری از آن عرض شده باشد و آنها بی اعتنائی در زمینه نشان داده باشند، شورای وزیران مقصر پنداشته میشود.
مرکز مطالعات: به نظر شما تدابیر و یا وسائلی که باعث حفظ هویت ملی میشوند، کدام ها اند؟
دکتور ظریفی: ملت ما ملت مسلمان اند و چیزی را که همه با آن اتفاق دارند، پذیرش ارزش های اسلامی میباشد، پس ما هر آن چیزی را که با ارزش های اسلامی موافق باشد میپذیریم و هر آن چیزی که در تصادم با ارزش های اسلامی باشد، مردود میدانیم و نمیپذیریم.
و خوشبختانه تا کنون هر قانونی که در کشور ما وضع شده، چه از گذشته ها و چه در عصر حاضر، اسلام را تأئید نموده و خود را ملتزم به قوانین اسلامی میپندارد که این نکته در جهت حفظ هویت اسلامی و ملی ما نقش مهمی دارد، و بعد ازینکه ارزش های اسلامی را در نظر گرفتیم، مسئلۀ فرهنگ ملی مطرح میگردد. ما نباید در مقابل ارزش های ملی خود، خود را ببازیم و فرهنگ بیگانگان را جاگزین ارزش های والای خود نمائیم.
ما مسلمانان در بخش عقاید، احکام و اخلاق، ممتاز هستیم و هیچ ضرورت برای تقلید از غربیان نداریم اما در مسئلۀ تکنالوژی، صنعت و تخنیک، ما عقب مانده هستیم و درین قسمت نیازمند غربی ها هستیم و از آنها باید بیاموزیم و از خوبی های آن به نفع کشور خود استفاده کنیم که این یک ضرورت است.
مرکز مطالعات: نقش نصاب سالم از سوی وزارت معارف و تحصیلات عالی کشور را در حفظ و رشد فرهنگ ملی افغانستان و در جهت بی اثر ساختن تهاجم فرهنگی تا چی حد مؤثر ارزیابی میکنید؟
دکتور ظریفی: نصاب تعلیمی، نقش حیاتی برای نسل آینده دارد و وسیلۀ حفظ فرهنگ ملت ما میباشد. چون متعلمین که هنوز صفحۀ ذهن آنها سفید است، هر معلوماتی را که به آنها بدهی بدون استدلال و دلیل میپذیرند و زمانیکه این معلومات به ذهن آنها نشست، گویا بر سنگ نوشته شده و اگر کسی چیزی دیگری را براي آنها بیاورد، بدون دلیل نمیپذیرند.
نصاب تعلیمی وزارت معارف به اساس ارزش های اسلامی و ملی و فرهنگ افغانی و استوار به حقایق علمی تنظیم گردیده است.
پس هرچیزیکه در نصاب ما گنجانیده میشود در مغایرت با این سه اصل بوده نمیتواند.
و تلاش بخش نصاب وزارت معارف درین است تا هر طفل افغان که به سن رشد پا میگذارد، متدین، با فرهنگ و یک شخصیت علمی به بار بیاید.
مرکز مطالعات: شما ادامۀ حضور نیروهای خارجی را در افغانستان تا چه اندازه بر فرهنگ ملی و اسلامی تأثیرگذار میدانید؟
دکتور ظریفی: ورود قوت های خارجی در افغانستان، پس زمینۀ سیاسی دارد. حقیقت اینست که هرکس تلاش میکند تا فرهنگ خود را بر دیگران حاکم بسازد و این مسئله برگرفته از همان اصلی است که میگویند: هر چه را به خود خوش دارید به دیگران هم تجویزش کنید. اما برخی ها فرهنگ درست خود را در مقابل فرهنگ غلط دیگران از دست میدهند و خود را میبازند.
و بعضی ها آمدن خارجی ها را انگیزۀ همۀ مشکلات میدانند، این شعار میتواند تا حدی درست باشد اما اینکه مردم ما خود فرهنگ آنها را بپذیرند و هویت ملی و اسلامی خویش را فراموش کنند، باید خود را نیز مقصر بدانند.
پايان
بله حق با شماست ما نیاز به تقلید اندیشمندان و متفکران جهان نداریم. چون که ما مقلد علمای خودمان هستیم که همه چیز دانه هستند. و خلق را هم همین تقلیدشان بر باد داد.