وضع اقتصادی کشور های عضو سارک؛ بعد از شیوع وبای کرونا – قسمت سوم و آخری

عکاشه نثار: همکار تحقیق در مرکز مطالعات استراتیژیک و منطقوی

قسمت سوم و آخری: وضعیت اقتصادی دو کشور همسایه؛ بنگلادیش، و هندوستان

• بنگلادیش؛ بزرگترین صادر کنندهٔ صنایع پوشاک در جهان

دو رکن اصلی اقتصاد بنگلادیش صنایع پوشاک و حواله های ارزی کارگران شاغل در خارج کشور به دلیل شیوع ویروس کرونا بطور جدی در معرض خطر قرار گرفته است، امروزه ۵۸ تا ۶۶ در صد از کل حواله های ارزی نیرو های کار بنگلادیش از کشور های خاورمیانه که عربستان سعودی در صدر آنها قرار دارد، وارد بنگلادیش می شود. اما در طول چند سال گذشته وضعیت اقتصادی خاور میانه از چمله عربستان سعودی رو به وخامت گذاشته است، دولت عربستان خواستار است که الی سال ۲۰۳۰ حدود ۷۰ درصد شهروندان خود را وارد بازار کار نماید، بر این اساس، این کشور طی چند سال گذشته محدودیت هایی را برای کارگران خارجی اعمال کرده است، به گونه که در چند سال گذشته بسیار از کارگران بنگلادیش از عربستان اخراج شده و یا مجبور به ترک این کشور شده اند. علاون براین شیوع ویروس کرونا نیز از اوضاع اقتصادی کشور های عربی حاشیه خلیج فارس را بسان سایر کشور های جهان وخیم نموده است. به همین علت اقدامات جدی برای اخراج بینگانگان که بطور غیر قانونی در این کشور ها اقامت دارند اتخاذ کرده اند.

شیوع ویروس کرونا برنامه قرنطینه که در اجرا است صنعت گردشگری بنگلادیش را با خسارات متعدد در بلند مدت مواجه نموده است. با این حال، انجمن گردشگری بنگلادیش اعلام نموده که با برنامه قرنطینه و لغو پرواز های خارجی در حال حاضر حدود ۴ میلیون نیرو فعال و کارمندان گردشگری این کشور بیکار شده اند، و راجع به میزان خسارات احتمالی نیز اعلام نمود که این کشور از سال ۲۰۲۰ اواسط ماه اپریل( اواخر حمل ۱۳۹۹) به میزان ۵۷ میلیارد تاکا (حدود ۶۷۰ میلیون دلار) متحمل ضرر شده اند. بدیهی است در صورت تداوم وضع موجود، میزان خسارات وارده به مراتب بیشتر خواهد شد.

صادرات این کشور به ویژه پوشاک آماده این کشور یه دلیل کاهش تقاضای جهانی در شرایط جاری ناشی از ویروس کرونا این روز ها دوران بسیار سخت را پشت سر میگذرانند. با این حال نکته قابل توجه آن است که؛ در چنین اوضاع با فشار وارده به اقتصاد این کشور ۱۶۵ میلیون نفری فرصت جدیدی برای بخش صادارت این کشور ایجاد شده است. اخیرا برخی از محصولات جدید مانند وسایل بهداشت فردی به فهرست صادرات کشور بنگلادیش اضافه شده است. در این میان، ۳۶ شرکت در بخش تولید پوشاک آمادگی خود را برای تولید هرگونه لباس محافظ شخصی اعلام نموده اند، که تولیدات که دارند توجه خیلی از مشتریان خارجی را  جلب نموده و ابراز علاقه مندی نموده اند. بطور خاص بنگلادیش پارچه ایمنی را تولید نموده اند که در ۱۲۰ ثانیه ویروس کرونا را از بین میبرد فعلا در بازاریابی این پارچه هستند[1].

• هند؛ پنجمین اقتصاد بزرگ جهان

گسترش ویروس کرونا تاکنون تاثیرات اجتماعی زیادی بر جامعه هند داشته است، که از آن جمله سقوط نرخ رشد اقتصادی این کشور به ۲.۵ درصد بود. به همین دلیل بانک مرکزی هند به تازگی به همراه دولت این کشور برای نجات اقتصاد اقدام به معرفی بسته های اقتصادی کرده اند.

بانک مرکزی هند همچنین از بانک های این کشور خواسته است تا پرداخت وام ها از سوی مشتریان را تا سه ماه به تعویق بیاندازند. هند دومین کشور پرجمعیت جهان است که دارای پنجمین اقتصاد بزرگ با روابط تجاری گسترده در سرتاسر جهان است. هر کشور که وارد قرنطین میشود مردم درخانه میلیون ها شغل را در معرض خطر قرار می دهند. آمار سال ۲۰۱۲ موجود است نشان میدهد که حدود ۴۰۰ میلیون نفر در بازار کار می نمایند از این تعداد نیمی از افراد دارای شغل آزاد و ۱۲۱ میلیون نفر کارگران روز مزد هستند بصورت نامنظم حقوق دریافت می نمایند. اجرای وضعیت این کارگران به خطر جدی روبرو ساخته است. فعلا حتی قادر به تهیه غذای روزانه خود نمی باشند[2].

بخش گردشگری، هوتل ها، رستورانت ها و هوا پیما ها نیز آسیب جدی دیده اند به دنبال آن فعالیت های اقتصادی نیز تحت تاثیر قرار گرفته است. اگر تعطیلی بخش جهانگردی و مراکز تجاری این کشور بیش از یک ماه دیگر ادامه یابد گفته می شود که شرکت ها قادر به پرداخت وام های خود نبوده و اعلان ورشکستگی میدهند.

سقوط نرخ رشد اقتصادی هند از ۷.۴ درصد به ۲.۵ درصد و ادامه روند سیر نزولی آن اقتصاد هند را برای رسیدن به حجم ۵۰۰۰ میلیارد دلاری در سال ۲۰۲۵ و ۱۹ هزار میلیارد دلاری در سال ۲۰۳۰ با بحران بسیار جدی مواجه نموده است. تداوم سقوط نرخ بازار بورس نیز مسٔله دیگری است که اثرات آن در درازمدت اقتصاد هند را درگیر چالشهای جدی تری می نماید.

رفتن اقتصاد جهان به سوی رکود اقتصادی مهاجران کارگران خارجی  را به خانه شان فرستاد، این مهاجرت های معکوس اثرات قابل توجهی برای اقتصاد نه تنها برای کشور هند بل برای تمام کشور های جهان که کارگران در خارج دارند اقتصاد شان را ضربه زده است[3].

خلاصه:

کشور های عضو سارک از قبل هم به علت کثرت نفوس، فقر، مشکلات سیاسی و وضع اقتصادی مثالی نداشتند، حالا وضعیت کرونایی اوضاع این کشور ها را به شکل بد قرار داده است. طوریکه، بعضی از آنها شاید تا پنج سال آینده و بعضی هم ۱۰ سال آینده دیگر نتوانند از آثار بد آن نجات یابند. سارک در اوضاع فعلی هیچگونه توانایی برای دست گیری کشور های عضو خود ندارد، مبلغ ۱۰ میلیون اعلان شده توسط کشور هند نمی تواند حتی مشکل یکی از این کشور ها را معالجه نماید، چی رسد به اینکه کشور جلو سقوط کشور هایی چون نیپال و بوتان… را بگیرد. این کشور ها باید از فرصت های مانند زراعت، محصولات و سامان آلات… داخلی برای رفع نیاز های مردم استفاده نمایند این موضوع نه تنها تا حدی مشکلات مردم را حل می نماید بل تولیدات داخلی را نیز افزایش میدهد طوریکه، بنگلادیش تولیدات خود را از پوشاک به محصولات طبی و کشور بوتان  تلاش دارد در چینین اوضاع  اقتصاد خود را بر پایه زراعت و تولیدات داخلی استوار نماید.

پایان

[1] https://www.google.com/amp/s/www.isna.ir

[2] https://www.google.com/amp/s/www.bbc.com/news/amp/world-asia-india-52117704

[3] https://www.google.com/amp/s/www.irna/amp/837307621/