از افتتاح رسمی مجلس نمایندگان توسط رئیس جمهور کشور، نزدیک به دو ماه، می گذرد. متأسفانه این مجلس طی دو ماه گذشته مصروف کشمکش بخاطر انتخاب رئیس و هیئت اداری خود بود؛ تا اینکه هفته گذشته موفق به انتخاب رئیس و معاونین خویش گردید؛ منشی و معاون منشی نیز بعد از پنج روز تآخیر بالاخره به تاریخ ۱۶ سرطان انتخاب ګردیدند.
پس از زد وبند های طولانی ، میر رحمان رحمانی نماینده مردم پروان، بعد از چهار بار رأی گیری برسر انتخاب ریاست مجلس، روز شنبه هفتۀ گذشته به حیث رئیس مجلس نمایندگان، برای پنج سال آینده انتخاب شد. پیش از این نیز میر رحمان رحمانی در مقابل رقیبش کمال ناصر اصولی نماینده مردم خوست از میان 246 رأی دهنده با اخذ ۱۲۳ رأی، از طرف عطا محمد دهقان پور، رئیس مؤقت مجلس، به حیث رئیس مجلس نمایندگان اعلام گردیده بود؛ اما طرفداران کمال ناصر اصولی این نتیجه را نپذیرفته و در نتیجه به تنش های لفظی و فزیکی هواداران آقای رحمانی و اصولی انجامید. پس از هفته ها تأخیر وگفتگو ومذاکرات ورأی زنی، دور دوم و سوم انتخابات ریاست مجلس در میان اشخاص دیگری صورت گرفت، که هیچ کدام از کاندیدان موفق به اخذ آرای لازم کرسی ریاست مجلس نگردیدند. بر بنیاد ماده هشتم اصول و ظایف داخلی پارلمان افغانستان، نمایندگان پارلمان برای بار چهارم میان میر رحمان رحمانی و خان محمد وردک که بیشترین آرای سه دور انتخابات قبلی را اخذ نموده بودند، رأی گیری صورت گرفت که در نتیجه میر رحمان رحمانی، در مقابل ۹۶ رأی خان محمد وردک، با اخذ ۱۳۶ رأی، برنده اعلان گردید.
همچنین بعد از سه مرحله انتخابات برای گزینش هیئت اداری ولسی جرگه، امیر خان یار با اخذ ۱۳۱ رای به حیث معاون اول و احمد شاه رمضان با اخذ ۱۱۹ رأی به صفت معاون دوم مجلس نمایندگان معرفی شدند. تحلیل این هفته را به بیوگرافی مختصر رئیس و معاونین نو منتخب ولسی جرگه اختصاص داده ایم.
میر رحمان رحمانی از ولادت تا جنرالی
میر رحمان رحمانی فرزند حاجی قلندر خان در سال ۱۳۴۱ خورشیدی در ولسوالی بگرام ولایت پروان در یک خانه متوسط متولد گردیده است وی در سال ۱۳۵۸ خورشیدی از لیسه بگرام فارغ گردیده است.
آقای رحمانی تحصیلات عالی خود را در خارج از کشور در پوهنتون نظامی روسیه به سر رسانیده در سال ۱۳۶۱ خورشیدی از رشته نظامی این پوهنتون فارغ گردیده است. از سال ۱۳۶۱ الی ۱۳۶۵ خورشیدی در شورای وزیران حکومت وقت(ببرک کارمل) اجرای وظیفه نموده و در دوران داکتر نجیب الله رئیس جمهور اسبق در صفوف اردو وظیفه انجام داده است. در دوران حکومت مجاهدین به عنوان قومندان کندک محافظ لوای جنرال بابه جان؛ برادرش که در رژیم وابسته به شوروی سابق یک فرمانده ارشد نظامی بود، انجام وظیفه نموده است.
پس از آنکه ولایت کابل توسط گروه طالبان تصرف گردید، میر رحمان رحمانی همراه با برادرش جنرال بابه جان، کابل را ترک گفته در جبهه مقاومت با شهید احمد شاه مسعود پیوستند، در آغاز دوره ی مؤقت به رهبری حامد کرزی رئیس جمهور سابق افغانستان، در صفوف قوای مسلح کشور قرار ګرفته و تا رتبه جنرالی رسید. در آخرین سالهای خدمتش، به عنوان قومندان فرقه ۴۰ بگرام ایفای وظیفه می نمود که با استفاده ازاین موقعیت خود را از لحاظ مالی تقویت نموده پس از آن، اردو را ترک و به تجارت پرداخت.
از میدان تجارت تا کرسی پارلمان
میر رحمان رحمانی قبل از آنکه به دور شانزدهم مجلس نمایندگان راه یابد یکی از تاجران و سرمایه داران سرشناس میان مردم، خصوصا اهالی پروان بوده است. آقای رحمانی که از بزرگترین سرمایه‌داران افغانستان است اکثریت سرمایه خویش را از طریق حمل و نقل و قرار داد های مواد سوخت با آمریکائیان، ناتو و دولت افغانستان اندوخته است. گفته می شود که دراین راستا، پسرش حاجی اجمل رحمانی که تحصیل کرده ی پوهنتون آمریکائی در لندن ووکیل دوره ی هفدهم پارلمان نیز می باشد، نقش مهمی داشته است. ارتباط ترجمانی و تحصیلات خارجی وی باعث شد که توجه خارجیان را جلب نموده برای سالهای مدیدی قرار داد های کلان قطعات نظامی امریکا و ناتو را در میدان هوائی بگرام بدست آرد.
میر رحمان رحمانی قبل از ریاست مجلس نمایندگان ضمن فعالیت های تجارتی و اقتصادی خویش رئیس شورای اجتماعی مردم بگرام ولایت پروان، رئیس اتاق تجارت و صنایع ولایت پروان، رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس نمایندگان و عضو گروه دوستی افغانستان و عربستان نیز بوده است. بر بنیاد خبرگزاری آژانس باختر در اول حمل سال ۱۳۹۲خورشیدی مشاجره لفظی ای که بین میر رحمان رحمانی و فردوس فرزند خواجه نبی قومندان در شهر چاریکار صورت گرفته بود، به درگیری مسلحانه انجامید و در نتیجۀ این در گیری سه فرد ملکی کشته شده و یک تن نیز زخمی شده بود.
علی رغم اینکه مخالفان آقای رحمانی می گویند آقای رحمانی فاقد صلاحیت های رهبری بوده و فقط با استفاده از پول و زور به ریاست مجلس نمایندگان رسیده است، هواداران آقای رحمانی وی را یک شخص خیرخواه می دانند که با پول شخصی خودش ده ها مسجد و مدرسه را در مربوطات پروان اعمار، و چندین چوک و جاده را درین ولایت باز سازی نموده است. خودش نیز ادعا دارد که (چوک ولایت) پروان را همراه با بعضی جاده های دیگر درین ولایت از سرمایه ی شخصی خودش ساخته است.
میر رحمان رحمانی در مصاحبه با یکی از رسانه ها می گوید که قبلاً وابسته به حزب دموکراتیک خلق افغانستان بوده؛ حزبیکه سقوط کرده و طرفدار ندارد، و اضافه می کند که حالا مستقل و منسوب به تمام مردم افغانستان می باشد. آقای رحمانی همانطوریکه در داخل پارلمان موافقان و مخالفان خود را دارد، در درون جامعه نیز تعدادی از مردم وی را بنا بر سابقه ی چپی اش به دیدهء شک و تردید می نگرند در حالیکه تعدادی دیگر، انتخاب وی به عنوان رئیس پارلمان را به خیر مردم و مملکت می دانند. عملکرد صد روز اول آقای رحمانی در پارلمان نشان خواهد داد که حق با کدام دسته است.
معاونان مجلس نمایندگان
امیر خان یار معاون اول مجلس نمایندگان در دور هفدهم پارلمان افغانستان، زاده ی سال ۱۳۵۳ هجری خورشیدی قلعۀ اخوند ولسوالی کامه از ولسوالی های مرزی ولایت ننگرهار می باشد. امیر خان یار از یک انیستیتیوت انجنیری در پاکستان سند فراغت حاصل نموده و بیشتر در مؤسسات خارجی کار نموده است.
امیر خان قبل از اینکه به مجلس دورۀ شانزدهم نمایندگان راه یابد رئیس عمومی مؤسسه YAAR، مدیر اداری مؤسسه انترنشنل STI، مدیر پروگرام ساحوی مؤسسۀ SERVE نیز بوده است. وی در دور شانزدهم مجلس نمایندگان به عنوان معاون دوم مجلس وعضو کمیسیون مالی و بودیجه ایفای خدمت نموده وعموما از استعداد بالای کاری برخوردار است. در دوران جهاد سابقه ی عضویت با حزب اسلامی افغانستان به رهبری انجینر حکمتیار را دارد اما در سال های اخیر در کنار سیاست، در میدان تجارت نیز خوب درخشیده است. وی با اخذ ۱۳۱ رأی به حیث معاون اول مجلس نمایندگان برگزیده شده است.
احمد شاه رمضان نماینده مردم ولایت بلخ در دوره های شانزده و هفده ولسی جرگه، در سال ۱۳۴۸ هجری خورشیدی در یک خانواده ثروتمند و پرنفوذ در ولایت بلخ تولد شده است. وی سند لیسانس را از تاشکند؛ پایتخت ازبکستان در رشته ی مهندسی بدست آورده وبا اخذ 119 رأی به معاون دوم مجلس نمایندگان در دور ۱۷ پارلمان برای یک سال انتخاب شده است. پیش از این احمد شاه رمضان بعنوان عضو انتسابی مجلس سنا در دور پانزدهم شورای ملی و عضو کمیسیون مالی در دور شانزدهم مجلس نمایندگان افغانستان نیز ایفای خدمت نموده است.
احمد شاه رمضان با محمد محقق رهبر حزب وحدت اسلامی مردم افغانستان ارتباط نزدیک داشته از مدت بیست سال به این طرف مصروف تجارت نیز می باشد. وی در سال 1392 خورشیدی حین سفر به کابل، میان پل خمری و ولسوالی دوشی مورد سوء قصد توسط ماین کنار جاده قرار گرفت، اما جان به سلامت برد. درین حادثه دو تن از محافظینش جان باختند و سومی هم زخم برداشت. پیش از این برادر بزرگتر وی اشرف رمضان یکتن از نامزدان پیشتاز انتخابات پارلمانی 1384 خورشیدی در شهر مزار، مورد سوء قصد قرار گرفت وجانش را از دست داد.
نتیجه
شاید قضاوت در مورد اینکه در پنج سال آینده چگونه یک مجلس نمایندگانی را شاهد خواهیم بود؛ قبل از وقت بوده باشد. اما از همه مهم، چلنج های بزرگی است که پارلمان موجود با آن روبرو می باشد و کامیابی و ناکامی مجلس نمایندگان کشور نیز قبل از همه، درگرو تعامل با همین چالشها خواهد بود:
چالش اول قضیه صلح است که به مرحله ی حساسی رسیده و اما سرنوشت آن در میان عجله ی امریکا و خون سردی حکومت افغانستان، هنوز هم نا معلوم به نظر می رسد. ولسی جرگه چه نقشی دراین راستا اداء خواهد نمود؟ اگر ولسی جرگه جدید بتواند معاهده ی امنیتی میان افغانستان و امریکا را مورد اعاده ی نظر قرار داده، روابط افغانستان – امریکا را از سر نو به اساس منافع دو طرف تعریف نماید، گام مهمی در راه مؤفقیت برداشته خواهد بود.
چالش دوم رابطه میان پارلمان و حکومت است که متأسفانه طی تمام دورهء حکومت وحدت ملی، ضعیف بوده به عوض اینکه به محور منافع مردم بچرخد، به محور مصلحت های آنی و داد وستد دو جانبه چرخیده است. آیا پارلمان جدید خواهد توانست این رابطه را به یک رابطه ای قانون محور و با اعتماد تبدیل نماید؟ بیشتر از 60 مسوده ی قانونی منتظر تصمیم گیری نهایی ولسی جرگه است، اینکه مجلس نمایندگان جدید، با این مسوده های قانونی چگونه تعامل خواهد کرد؟ بحثی مهم و سرنوشت ساز می باشد.
چالش سوم، اعاده ی ثقه و اعتماد مردم بالای ولسی جرگه است که متأسفانه طی سالهای قبل و باز در جریان انتخابات اخیر مجلس نمایندگان، سخت ضربه دیده است. خانه ی ملت باید اعتماد ملت را دوباره کسب نماید. و این مسئولیت قبل از همه بر می گردد به عمل کرد رئیس و هیئت اداری جدید مجلس. امیدواریم هیئت نو منتخب اداری مجلس، درسهای خوبی از ناکامی های پارلمان قبلی آموخته و با مدیریتی متفاوت، باور ها بر مجلس نمایندگان را دوباره اعاده نمایند.