در هفتۀ نخست سال ۱۳۹۶ هـ ش وزیر امور جارجۀ افغانستان به هدف اشتراک در کنفرانس شورای اتلانتیک به آیالات متحدۀ امریکا سفر کرد. صلاح الدین ربانِ در سخنرانی اش به این کنفرانس از ایالات متحده امریکا خواست تا نیروهای نظامی بیشتر را برای کمک در جنگ با گروه طالبان و داعش به افغانستان اعزام نماید.
خواست افزایش سربازان امریکایی برای افغانستان در حالی از سوی حکومت افغان صورت می‌گیرد که از این قبل فرماندۀ عمومی نیروهای ناتو در افغانستان (جنرال جان نیکلسن) نیز به کانگرس امریکا گفته بود که برای شکست بن‌بست افغانستان نیاز است تا امریکا چند هزار نیروی اضافی به افغانستان بفرستد. اما ادارۀ دونالد ترمپ تا حال به درخواست جنرال نیکلسن پاسخی نداده است.
در این تحلیل بر خط‌مشی نظامی امریکا در افغانستان، چگونگی افزایش سربازان امریکایی و همچنان عوامل و تاثیرات سربازان امریکایی در افغانستان پرداخته شده است.
خط مشی نظامی امریکا در افغانستان
بیش از یک و نیم دهه قبل از امروز (در ۷ اکتوبر سال۲۰۰۱م) نیروهای امریکایی برای سقوط رژیم طالبان و محو پایگاه‌های شبکۀ القاعده، عملیات گسترده‌ی نظامی را در افغانستان آغاز کرد و جنگ ناشی از حملات نیروهای خارجی در این کشور، تا حال ادامه دارد. در طول این مدت ده‌ها هزار افغان قربانی این جنگ شد و تاحال همه روزه از افغان‌ها قربانی می‌گیرد.
امریکا در اوایل توانست تا ژریم طالبان را سقوط دهد و حکومت جدید را جاگزین آن سازد. اما بعد‌ها زمانیکه طالبان در مناطق مختلف کشور دوباره به فعالیت‌های جنگی پرداخت و این فعالیت‌ها همه روزه رو به افزایش شد، امریکا نیز سربازان خود را در افغانستان بیشتر ساخت. با افزایش سربازان و شدت جنگ، تلفات نیروهای امریکایی نیز افزایش یافت، چنانچه در سال ۲۰۰۵ م تعداد تلفات نیروهای خارجی ۱۲۹ تن، در سال ۲۰۰۶ م، ۱۹۳ تن، در ۲۰۰۷ م، ۲۲۸ تن، در سال ۲۰۰۸م، ۲۹۶ تن و در سال ۲۰۰۹ م، ۵۱۶ تن بود.
اما زمانیکه اوباما در سال ۲۰۰۸ م رئیس جمهور امریکا شد، در کنار اعلام خبر افزایش سربازان امریکایی در افغانستان، پس از سال ۲۰۱۱م از برنامه‌ی بیرون شدن نیروهای خود از افغانستان نیز خبر داد. با آغاز خروج نیروهای امریکایی پروسۀ انتقال مسؤلیت‌های امنیتی نیز به نیروهای افغان آغاز شد که در ماه جون ۲۰۱۳ م به پایان رسید.
در سال ۲۰۱۴ م با روی کار آمدن حکومت وحدت ملی در روز‌های نخست آن با امریکا و ناتو قرارداد‌های دوجانبۀ امنیتی امضا شد. بر اساس همین قرارداد‌ها تصمیم بر این شد که پس از سال ۲۰۱۴م در افغانستان ۹۸۰۰ سرباز امریکایی و ۲۰۰۰ سرباز ناتو می‌ماند و این رقم در سال ۲۰۱۶م تا پنجاه درصد کاهش می‌یابد. اما این پروسه تا آخر ادارۀ اوباما هر بار تغیر می‌کرد، گاهی تصمیم بر افزایش و گاهی هم بر کاهش سربازان گرفته می‌شد که بلاخره اوباما در جولای ۲۰۱۶م اعلام کرد که تا آخر سال ۲۰۱۶م ۸۴۰۰ سرباز امریکا در افغانستان می ماند.[۱]
خواست افزایش سربازان امریکایی
سال ۲۰۱۶م از لحاظ امنیتی برای افغانستان سال دشوار بود و میدان جنگ میان حکومت و مخالفین مسلح نظر به سال‌های گذشته گرم‌تر بود. در این سال قلمرو تحت کنترول طالبان، تلفات ملکی و نیز نبرد در مناطق شهری افزایش یافت، در کنار این بعضی ولسوالی‌ها و حتی ولایت کندز بار دوم نیز از جانب طالبان سقوط کرد. با این همه حکومت افغان رو به ادارۀ جدید امریکا کرد و خواستار اعزام نیروهای نظامی امریکا برای شکست بن‌بست جاری در افغانستان شد.
اعزام عساکر امریکایی به افغانستان موضوعی است که چندی قبل فرماندۀ عمومی نیروهای ناتو در افغانستان و نیز بعضی سناتوران امریکایی به کانگرس این کشور آنرا پیشنهاد کرده بود که در این زمینه تا حال ادارۀ رئیس جمهور جدید امریکا تصمیم خود را واضح نکرده.
جنرال نیکلسون در اظهارات خود به کانګرس امریکا ګفت، که حمایت روسیه و ایران از طالبان کار تحکیم صلح در افغانستان را دشوار ساخته و اګر فعالیت‌های ایران و روسیه در افغانستان تحت نظر گرفته شود، نشان دهندۀ این است که تمام فعالیت‌های آن‌ها به هدف تضعیف امریکا و ناتو در افغانستان صورت می‌گیرند. [۲]
نیکلسون همچنان افزود، که دشمن بیرون از افغانستان علاوه بر حمایت قوی، دارای پناه‌گاهایی دایمی نیز است که کامیابی در جنگ افغانستان را به ما دشوار ساخته است. در این‌جا ظاهراً اشارۀ نیکلسون به پاکستان بود و به ادارۀ جدید امریکا بطور غیر مستقیم پیشنهاد کرد، تا بر پالیسی خود در روابط با پاکستان تجدید نظر کند.
اما در افغانستان ولسی جرگه در پیوند به این خواست وزیر خارجۀ افغانستان و نیز فرماندۀ نیروهای ناتو درافغانستان می‌گویند که بجای افزایش نیروها خارجی، تقویت و تجهیز نیروهای نظامی افغان بهترین گزینه برای مبارزه با گروه های مخالف دولت است. [۳]
آیا افزایش نیروهای امریکایی راه حل جنگ افغانستان است؟
در این قسمت نقطۀ مهم این است که در سال‌های گذشته زمانیکه دهه‌ها هزار نیروی خارجی در افغانستان حضور داشت، اما جنگ مهار نشد و تا حال همه روزه از افغان‌ها قربانی می‌گیرد، حال چگونه ممکن است تا با آمدن چند هزار سرباز امریکایی این جنگ مهار گردد؟
در سال ۲۰۰۷م، جنرال دان مک‌نیل فرمانده ارشد نیروهای خارجی در افغانستان، درخواست افزایش ۲۶۰۰۰ نیرو به افغانستان کرد. او گفت که افزایش نیرو های خارجی در افغانستان می‌تواند از دست دادن موفقیت‌های ما در افغانستان جلوگیری کند و نه باید به دلیل عفلت و نبود ارادۀ سیاسی موفقیت‌های خود را از دست بدهیم.
در سال ۲۰۰۹م، جنرال استنلی مک‌کریستال، فرمانده نیروهای خارجی در افغانستان شد، او نیز هشدار داد که کوتاهی در فرستادن نیروهای بیشتر به افغانستان منجر به این خواهد شد که شکست طالبان را در این کشور نا ممکن سازد. با این هشدار اوباما شمار نیروهای امریکایی که کمتر از سی هزار (۳۰۰۰۰)سرباز بود، به یک صدهزار (۱۰۰۰۰۰) سرباز افزایش داد و این کاری بود که نه تنها در کاهش جنګ افغانستان کمک نکرد، بلکه جنګ افغانستان را به درازا نیز کشاند.
با روی کار آمدن رئیس جمهور جدید امریکا، فرمانده نیروهای خارجی در افغانستان یک بار دیگر خواستار افزایش چند هزار نیروی خارجی در افغانستان شد، او گفت: “نیروی نظامی فعلی ما در افغانستان تنها برای مقابله با فعالیت‌های گروهای مخالف مسلح کفایت می‌کند، اما برای تعلیم و آموزش نیروهای نظامی افغان، نیاز به اعزام هزاران سرباز جدید وجود دارد”. ظاهراً این جنرال امریکایی می‌خواهد تا از راه افزایش نیروی نظامی در افغانستان خود را پیروز این جنګ سازد؛ اما نا خبر از این که افزایش نیروی‌های نظامی در سال‌های قبل نیز تجربه شده بود، ولی بدون شعله ور ساختن جنګ نتیجۀ دیگری نداشت.
ادارۀ جدید امریکا باید بجای افزایش نیروهای امریکایی اول تر از همه برای حل آن چالش‌ها فکر کند که باعث ناکامی امریکا و نیز افزایش جنگ در افغانستان شده است. رئیس جمهور جدید امریکا همچنان باید از پروسۀ صلح افغانستان حمایت کند و جنگی که آن‌ها در افغانستان آغاز کرده دیگر از هر راه ممکن به آن نقطۀ پایان دهد، چون تحکیم صلح در افغانستان علاوه بر افغان‌ها به سود امریکا و تمام جهان نیز است.
پایان
[۱] راپور تحقیقی و تحلیلی مرکز مطالعات استراتیژیک و منطقوی،” افغانستان په تیره یوه نیمه لسیزه کې ص ۳۰۶ و ۳۰۷”
[۲] دویچه وله فارسی، http://www.dw.com/fa-ir/%D9%86%DA%AF%D8%B1%D8%A7%D9%86%DB%8C-%DA%98%D9%86%D8%B1%D8%A7%D9%84-%D8%A2%D9%85%D8%B1%DB%8C%DA%A9%D8%A7%DB%8C%DB%8C-%D8%A7%D8%B2-%D9%86%D9%82%D8%B4-%D9%85%D8%AE%D8%B1%D8%A8-%D8%B1%D9%88%D8%B3%DB%8C%D9%87-%D9%88-%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86-%D8%AF%D8%B1-%D8%A7%D9%81%D8%BA%D8%A7%D9%86%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86/a-37495548
[۳] رادیو آزادی، https://da.azadiradio.com/a/28386368.html