مصاحبه با استاد محمد موسي فريور استاد پوهنتون كابل
مركز مطالعات: نظر شما در مورد تحصن يكتعداد از محصلين فاكولته علوم اجتماعي پوهنتون كابل در اين اواخر و اعلام پذيرفته شدن خواست هاي آنها از طرف حكومت مبني بر برطرفي رئيس و يكتن از استادان فاكولته مذكور ، چه است، شما عوامل و پيامد هاي اين قضيه را چگونه بررسي ميكنيد؟
استاد فريور: در اين شكي نيست كه افغانستان آبستن تحولات مختلف است. در افغانستان 48 كشور نيروي نظامي دارد و همچنان كشمكش هاي سياسي با 6 همسايه كه داراي منافع مختلف هستند، وجود دارد. متأسفانه ما محكوم به زندگي مشترك هستيم و بخواهيم و نخواهيم كشور هاي مذكور در افغانستان منافع مشروع و نامشروع دارد. هر كشور ميخواهد در افغانستان، حلقات و اشخاص معين را مورد حمايت و عنايت قرار دهد و به اقتضأ منافع مشروع و غيرمشروع خويش ميخواهند در افغانستان اثر و رسوخ داشته باشند و اگر ما از اين حالت انكار كنيم به اين معني است كه ما جامعه شناسي سياسي افغانستان را درست مطالعه نكرده ايم. در اين شكي نيست كه افغانستان نيز بايد از عين قدرت برخوردار باشد و بتواند منافع مشروع خود را در كشور هاي مختلف همسايه تأمين نمايد.
پوهنتون كابل به عنوان پوهنتون مادر، در محراق توجه كشور هاي مختلف منطقه اي و جهاني قرار دارد و ميخواهند كه در اين جا سرمايه گذاري كنند. حلقاتي معيني در افغانستان نيز هستند كه آبشخور آنها منابع خارجي است كه حمايت سياسي، اقتصادي و مالي را از آنها انجام ميدهند و امكانات لازم را بطور مستقيم و غير مستقيم به دسترس آنها قرار ميدهند. آنها در افغانستان مؤسسات نشراتي و طباعتي، شبكه تلويزيوني، راديو، اخبار، جرايد و مجلات دارند و آنها ميخواهند به وسيله همين رسانه ها بر افكار و قضاوت عامه افغانستان تأثير داشته باشند.
به ارتباط اتهام كه به رهبري و استادان فاكولته علوم اجتماعي توسط محصلين فاكولته مذكور كه از قوم هزاره بودند وارد شد، هيچگونه تحقيق صورت نگرفته و پيش داوري ها صورت گرفته است. از نظر قوانين ملي و بين المللي فرد متهم الي حكم محكمه نهايي برئ الذمه است. به نظر من حكومت بسيار عجولانه در مورد دو تن از استادان فاكولته علوم اجتماعي تصميم گرفت و بعداً متوجه شد كه يك تصميم كاملاً اشتباه بود و اكنون آنرا به مشكل ميتوانند تلافي كنند. من نيز به عنوان يك استاد، مخالف اين تصميم هستم. اتهامات وارده بر استادان مذكور بايد از طرف يك مرجع بيطرف و بطور بيطرفانه بررسي و ريشه يابي گردد كه آيا اتهامات واقعيت دارد و يا قضيه به حلقات خاص ارتباط دارد. نبايد به اساس يك اتهام كه به اثبات نرسيده و طي مراحل نشده است، با سرنوشت استادان بازي صورت بگيرد. طبعاً تصميم كه حكومت گرفت، بر روحيه استادان و محصلين پوهنتون كابل اثر گذار بود و به نظر من اعتصاب محصلين و استادان فاكولته علوم اجتماعي و سائر فاكولته ها حق مسلم ايشان است و حق دارند به اين گونه اعتراض مدني مبادرت بورزند اما تعطيل دروس پوهنتون به نفع افغانستان و منافع علياي آن نيست و بايد حكومت مداخله نمايد و به قضيه از مجراي قانوني رسيدگي نمايد نه از مجراي سياسي. و اگر اين قضيه از ساحه پوهنتون بيرون كشيده شود، انتخابات آينده افغانستان را تحت شعاع قرار خواهد داد. بحث قوميت بحث متعفن است و هر كسي كه در عقب اين مباحث است دشمن منافع علياي اسلام و افغانستان است. نبايد به مباحث قومي اجازه و مجال داده شود و بايد جلو اشخاص و جهات كه ميخواهند از اين اوضاع آشفته بهره برداري نمايند، گرفته شود.
مركز مطالعات: راه حل اين مشكل به نظر شما چه است؟
استاد فريور: به نظر من گمشده جامعه ما حاكميت قانون است. به عنوان يك مسلمان ما بايد حاكميت قانون الله را بپذيريم. در روشنايي حاكميت قانون است كه ما ميتوانيم يك زندگي قانونمند داشته باشيم. امور اكادميك پوهنتون نيز در روشنايي حاكميت قانون ميتواند درست تنظيم شود و از مداخله هاي نامشروع باند هاي مافيايي قدرت در امور پوهنتون ها جلوگيري صورت گيرد.